Kim chỉ nam trong sử dụng sách giáo khoa

Bên cạnh đó, theo CT giáo dục phổ thông đưa ra, đối với cấp tiểu học, nội dung giáo dục địa phương được tích hợp trong CT HĐTN. Khi biên soạn SGK, các tác giả cũng đã chú ý đến điều này. Tuy nhiên, trong sách chỉ là những gợi mở mang tính định hướng. Do đó, PGS Đinh Thị Kim Thoa lưu ý GV hãy chủ động, linh hoạt lựa chọn nội dung, CT gắn với địa phương của mình để triển khai hoạt động theo định hướng tổ chức đã đưa ra trong sách.

Cơ hội rèn luyện, trải nghiệm

Khi tổ chức HĐTN, GV cần tạo sự liên kết và gắn bó giữa mục tiêu của các loại hình hoạt động. Nhấn mạnh điều này, PGS Đinh Thị Kim Thoa nhắc lại 4 loại hình hoạt động theo CT HĐTN: Sinh hoạt dưới cờ; Sinh hoạt lớp; Hoạt động giáo dục theo chủ đề và hoạt động câu lạc bộ. Trong 4 loại hình trên, 3 loại đầu được tổ chức thường xuyên và là yêu cầu chung cho tất cả học sinh; loại hình câu lạc bộ là tự chọn mang tính phân hóa.

Từ đó cho rằng, khi thực hiện các hoạt động được hướng dẫn trong SGK, GV nên tổ chức các loại hình này cho việc thực hiện cùng một số mục tiêu trong giai đoạn nào đó bên cạnh việc thực hiện mục tiêu đặc thù của loại hình. Việc thực hiện có sự gắn kết mục tiêu giữa các loại hình sẽ giúp học sinh có nhiều cơ hội hơn để rèn luyện và đến đích hiệu quả hơn.

Một lưu ý quan trọng khác là khi thực hiện các hoạt động được hướng dẫn trong SGK, GV lưu ý không biến giờ tổ chức hoạt động này giống như các môn học. Không dành nhiều thời gian cho hỏi đáp, hãy dành nhiều thời gian cho học sinh được nói, được làm… Lựa chọn hình thức và phương pháp tổ chức sao cho nhiều nhất (tối ưu là 100%) học sinh được tham gia, được rèn luyện, được trải nghiệm ở cùng một thời điểm của hoạt động.

Việc học sinh chuẩn bị trước ở nhà những nội dung cần thiết cho hoạt động để đến lớp có thể tham gia tích cực và chủ động vào các hoạt động của GV tổ chức là điều kiện chính để học sinh nhanh chóng hơn và bền vững hơn đạt các mục tiêu đặt ra. GV lưu ý rằng chỉ có GV mới là người quyết định tạo ra độ khó vừa sức với học sinh của mình để học sinh có cơ hội phát triển. Cho nên GV là người quyết định làm cho sách giáo khoa mang tính vừa sức với học sinh: Nâng độ khó nếu học sinh của mình có kỹ năng tốt; giảm bớt độ khó nếu học sinh chưa có kinh nghiệm trong hoạt động nào đó.

“GV hãy lựa chọn những gì đã có trong kinh nghiệm của học sinh để tạo ra cái mới, cái hấp dẫn, cái thú vị cho trò và dùng phương thức tổ chức để tạo ra kỹ năng. Không lạm dụng quá nhiều việc trình chiếu. Hãy dành nhiều thời gian cho hoạt động tích cực của chính trẻ. HĐTN cần triển khai đúng, đủ logic, chu trình của quá trình hình thành kỹ năng, năng lực hay phẩm chất. Việc tổ chức không đến nơi đến chốn, không đi hết đầy đủ các bước của quá trình hình thành và phát triển kỹ năng sẽ dẫn đến tình trạng “dã tràng xe cát”… chúng ta làm mãi mà không bao giờ đưa học sinh được đến đích” – PGS Đinh Thị Kim Thoa lưu ý.